‘Black­bird sin­ging in the dead of night’: je kent ‘m vast wel, de lof­zang op de merel van de Beat­les. Het vroe­ge en vro­lij­ke zin­gen van deze zang­vo­gel horen we helaas steeds min­der. Daar­om is 2022 uit­ge­roe­pen tot Jaar van de Merel. Merels flui­ten niet, ze zin­gen. Inge­ni­eu­ze melo­die­ën, het liefst nog­al hard en op het moment dat jij je nog even wilt omdraai­en in je bed. Hoor je een merel dan weet je: de len­te is aan­ge­bro­ken. Helaas horen en zien we de vogel steeds minder.

Min­der bio­di­ver­si­teit, min­der merels
Vogel­be­scher­ming en Sovon Vogel­on­der­zoek Neder­land roe­pen 2022 uit tot het Jaar van de Merel. ’Elke nieu­we len­te brengt wat min­der geluid’, kopt Sovon Vogel­on­der­zoek Neder­land. De afge­lo­pen jaren daal­de de broed­po­pu­la­tie merels in Neder­land met 30 pro­cent. De oor­zaak? Min­der bio­di­ver­si­teit en een dode­lijk virus.

Usu­tu­vi­rus en strak­ke tuinen
Dat virus is het usu­tu­vi­rus. Het komt uit Afri­ka en wordt het over­ge­dra­gen via mug­gen. In 2012 kost­te het in Duits­land zo’n 300.000 merels het leven. Momen­teel lijkt het usu­tu­vi­rus geluk­kig gedoofd. Een ander gevaar voor merels is de ver­ste­ning van tui­nen, waar­door er min­der te broe­den, eten, te drin­ken en te schui­len valt.

Wat jij kunt doen
Mis­schien denk je: vol­gens mij valt het wel mee, ik zie over­al merels. Maar bedenk dat in de win­ter­maan­den ook veel Scan­di­na­vi­sche merels hier over­win­te­ren. Wil je de merel hel­pen, laat je tuin dan een beet­je ver­rom­me­len. Bla­de­ren laten lig­gen zodat insec­ten zich kun­nen ver­stop­pen, struik­je met bes­sen plan­ten en een vogel­bad­je neer­zet­ten. Ook belang­rijk: houd de kat op afstand. Merels broe­den vaak vol in het zicht en dat heeft de poes vast snel in de smiezen.

Onder­zoek Vogel­be­scher­ming en Sovon
Vogel­be­scher­ming en Sovon Vogel­on­der­zoek Neder­land onder­zoe­ken de terug­lo­pen­de merel­po­pu­la­tie. Ze kij­ken daar­bij voor­al naar de nes­ten. Zijn er ver­schil­len tus­sen stad en plat­te­land? Bestaan de leg­sels nog uit vier tot vijf eie­ren, hoe is de kwa­li­teit van de eischaal, de bevruch­ting, hoe­veel eie­ren komen er uit en hoe­veel jon­gen vlie­gen uit? Met de uit­kom­sten hopen ze de merel­po­pu­la­tie op te kun­nen krikken.

De merel in het kort
Nog een paar merel­feitjes op een rij:

  • De merel is een zwar­te of don­ker­brui­ne vogel met gele/oranje snavel.
  • Eet wor­men, insec­ten, bodem­dier­tjes, bes­sen en fruit.
  • Broedt van eind maart tot in juli.
  • Heeft twee tot drie leg­sels met elk vier tot vijf eieren.
  • Het nest vind je in dich­te strui­ken, klim­op of lage bomen.
  • De mees­te merels blij­ven jaar­rond in Neder­land, som­mi­ge over­win­te­ren in Enge­land, Span­je of Portugal.

Bron­nen: Vogel­be­scher­ming Neder­land en Sovon Vogel­on­der­zoek Nederland.