Bij koud en nat weer droom je vast wel eens over een winterslaap. Lekker wegkruipen onder een warm dekbed, totdat het weer lente is. Maar wat houdt een winterslaap nou precies in? Welke dieren overwinteren op deze manier en hoe kun je ze een handje helpen? Natuur in je Stad vertelt het je.
Daarom gaan dieren in winterslaap
Tijdens de winter kunnen veel dieren lastig aan voedsel komen. En dat terwijl het tegelijkertijd flink veel energie kost om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Omdat niet ieder dier naar warme oorden kan vliegen, is daar de winterslaap als oplossing. Door lang te slapen, gebruiken deze beestjes weinig energie en overleven zo de koude maanden. In de lente worden ze dan weer wakker, om voedsel in overvloed te vinden. Dieren die een winterslaap hebben zijn bijvoorbeeld egels, vleermuizen, hazelmuizen en hamsters. Wist je dat de winterslaap van een vleermuis wel vier tot zes maanden kan duren?
Wat gebeurt er met het slapende lichaam?
Tijdens de winterslaap zakt de lichaamstemperatuur van de dieren enorm, tot een paar graden boven of soms zelfs rondom het vriespunt. De ademhaling en de hartslag gaan langzamer. Hierdoor bespaart het lijfje energie. Laten we als voorbeeld een egel in winterslaap nemen. Zijn hartslag daalt van 180 slagen naar 20 slagen per minuut. Ook haalt hij maar vier keer per minuut adem, wat hij normaal gesproken elf keer zo vaak doet. Een enorm verschil. Maar waar leeft het beestje dan van, tijdens al dat slapen? Van een goede voorbereiding!
Voorbereiding van de winterslaap
Voordat dieren in winterslaap gaan, eten ze in de herfst extra veel om een vetlaagje te kweken. Door dit laagje hoeven te niet wakker te worden om te eten of te drinken. Maar er is meer voor te bereiden: de ideale slaapplek bijvoorbeeld. Vleermuizen zoeken naar een koele, donkere, vochtige ruimte zonder slaapverstorende herrie. Denk aan grotten, holle bomen of spouwmuren. Daar maken ze zich zo klein mogelijk, of hangen tegen andere vleermuizen aan om lekker warm te blijven. Egeltjes zoeken een beschutte plek, bijvoorbeeld onder een boom. Ze maken een nestje van takjes, blaadjes en gras. Nestje af? Dan kruipt de egel onder de blaadjes, rolt hij zich op en valt in een diepe slaap. Bij het wakker worden zijn de dieren veel afgevallen en gaan meteen op zoek naar iets te eten.
Winterslaap of winterrust?
Naast winterslaap bestaat er ook winterrust. Beren, dassen, eekhoorns en gaaien komen daarmee de koude winter door. Zij slapen ook lang, maar worden een paar keer wakker van hun ‘winterslaap light’ om eten te gaan zoeken. De eekhoorn en de gaai pakken dat wel heel handig aan. Zij leggen voor de winter een grote voorraad eten aan en verstoppen deze in de buurt van het nest. De paar keer dat ze wakker worden, zoeken ze hun voorraad op en eten hun buikjes rond. Daarna vallen ze weer diep in slaap. De nootjes, eikeltjes en zaden die ze niet terug vinden, lopen in de lente weer uit en worden nieuwe bomen. Dat heeft de natuur mooi geregeld.
Zo help je winterslaperige dieren
Een beer kom je niet zo snel tegen, een egeltje in winterslaap wel. Een beetje oppassen dus als je dode bladeren en takken opruimt in de tuin: voor je het weet ligt daar een egel tussen. Die kan heel stil en koud blijven liggen, maar denk niet dat hij dood is: hij slaapt. Snel weer toedekken dus, zodat het beestje rustig verder kan slapen. Is de egel wakker of ziet hij er echt niet goed uit? Neem dan contact op met de Egelopvang Haarlem.
Geef een reactie