Wie plant nieu­we bomen in Haar­lem, wan­neer gebeurt dat en wat zijn veel voor­ko­men­de boom­soor­ten in de stad? Natuur in je Stad inter­view­de boom­spe­ci­a­list Ste­fan Hart­man van Spaar­ne­lan­den. Lees ver­der en leer over plant­ga­ten, luie bomen en boomstobbes.


Boom­spe­ci­a­list Stefan
Hoe word je boom­spe­ci­a­list? We vra­gen het aan Ste­fan Hart­man, dra­ger van deze mooie titel. “Ik was eerst boom­ver­zor­ger en deed veel erva­ring op. Daar­naast volg­de ik cur­sus­sen en kreeg ik steeds meer ver­stand van bomen. In mijn dage­lijk­se werk houd ik de kwa­li­teit in de gaten van al het snoei‑, plant‑, en kap­werk. Samen met drie boom­ver­zor­gers en aan­ne­mers zor­gen we zo voor alle ‘gemeen­te­lij­ke bomen’, dus niet voor de bomen van VvE’s of woningbouwverenigingen.”

Her­plan­ten van bomen
Ste­fan ver­volgt: “Per jaar plan­ten we tus­sen de 350 en 700 bomen. Dat is voor­al her­plant. We kap­pen dode, zie­ke of gevaar­lij­ke bomen en plan­ten daar nieu­we bomen voor in de plaats. Wel­ke ziek­tes dat zijn? Iepen­ziek­te is heel besmet­te­lijk, we zien ook geval­len van kas­tan­je­bloe­dings­ziek­te en de essen­tak­sterf­te rukt op. Zie­ke bomen behan­de­len we eigen­lijk niet meer. Vroe­ger had je de boom­chi­rur­gie, dan wer­den de zie­ke delen van een boom weg gefreesd. We heb­ben nieu­we inzich­ten, weten nu dat het meer kwaad dan goed doet. Tegen­woor­dig rich­ten we ons meer op ande­re vor­men van boom­ver­zor­ging: snoei­en tegen over­last of bij breuk­ge­voe­li­ge takken.”

Boom­spe­ci­a­list Stefan

(Tekst gaat door onder afbeelding)

Bomen plan­ten, zo gaat dat
“Gaan we nieu­we bomen plan­ten, dan doen we dat in stap­pen”, ver­telt Ste­fan. “Eerst vra­gen we een kap­ver­gun­ning aan als we een zie­ke boom ver­van­gen. Dan halen we de boomstob­be weg, dat is de boom­stronk. Die rooi­en we uit met een kraan, of we fre­zen ‘m uit. Ver­vol­gens maken we een groei­plaats: we gra­ven grond uit, cre­ë­ren nieu­we goe­de grond door voe­ding met zand te men­gen. De aan­ne­mer laat de nieu­we boom dan komen van een kwe­ke­rij en plaatst deze in de groei­plaats. Dat is de pro­ce­du­re in het kort.”

Beluch­tings­bui­zen uit de aarde
Maar wat zijn die bui­zen, die je soms uit de grond ziet opdui­ken naast een nieu­we boom? Ste­fan lacht. “Dat zijn beluch­tings­bui­zen, die zor­gen voor zuur­stof onder de grond. We gebrui­ken ze niet meer zo veel, soms zie je nog. Onver­teer­de groen­res­ten ont­trek­ken zuur­stof door­dat deze ver­rot­ten,  dat is een ver­bran­dings­pro­ces. Rond­om een nieu­we boom maken we vaak een water­geef­rand van plas­tic. We kun­nen de boom dan flink water­ge­ven en het water kan dan weg­zak­ken. We wer­ken vol­gens vas­te richt­lij­nen, maar zien ook con­ti­nue nieu­we ont­wik­ke­lin­gen, dat maakt het werk extra leuk.”

Luie, ver­wen­de bomen
Een nieuw geplan­te boom krijgt dus een flin­ke slok water. Maar hoe gaat het daar­na? “Na zo’n twee à drie jaar is het niet meer nodig om water te geven. Wij geven jon­ge bomen in een keer heel veel zodat deze ver­za­digd is. Daar­na moet de boom wor­te­len en dus zelf op zoek naar water. We pro­be­ren een boom niet te ‘ver­wen­nen’ want we wil­len niet dat hij lui wordt. Het is een beet­je zoe­ken naar balans. We plan­ten altijd tus­sen novem­ber en april, dan zijn bomen in rust, zon­der blad. De kluit droogt dan ook niet zo uit.”


(Tekst gaat door onder afbeelding)

Soor­ten bomen in Haarlem
Maar wel­ke bomen plan­ten Ste­fan en zijn collega’s dan? “De soor­ten die we plan­ten zijn inheem­se boom­soor­ten, die zijn het minst inva­sief. Soms is al door een archi­tect bepaald wel­ke bomen er waar moe­ten komen, zoals bij­voor­beeld op de bol­wer­ken. Veel­voor­ko­men­de bomen in Haar­lem zijn: iepen, sier­ker­sen, wil­gen, mei­doorns, popu­lie­ren, beu­ken en eiken. Er zijn ook een paar monu­men­ta­le bomen in Haar­lem, de dik­s­te staat in de kin­der­boer­de­rij in de Haar­lem­mer­hout. Mooie, waar­de­vol­le bomen. Laatst stond ik nog bij een boom van 220 jaar oud, in de buurt van een het Kenau­park. Tsja, Haar­lem is een oude stad met oude bomen.”

Wat kun­nen Haar­lem­mers doen?
Een boom kan zich­zelf red­den. In extreem dro­ge zomers kun­nen Haar­lem­mers bomen water geven, maar lie­ver niet. ‘Ver­wen’ je een boom te veel, dan kan de boom dood gaan omdat hij niet zelf op zoek gaat naar water.” En als men­sen meer groen in de wijk wil­len? Ste­fan legt uit: “Bij de gemeen­te kun je groen aan­vra­gen. Haar­lem is behoor­lijk dicht gebouwd, bomen plan­ten is een uit­da­ging. Ook door­dat er onder de grond zoveel gas­lei­din­gen en kabels lopen. Een boom plan­ten kan dan gewoon niet altijd. Je mag wel altijd een boom in je tuin zetten!”

Dit vind je vast ook interessant: 

Foto’s: Paul Vree­k­er- Uni­ted Photos