Hij is onze mas­cot­te, de blauw-oran­je ijs­vo­gel. Over­al op deze site zie je de vogel voor­bij vlie­gen. Maar geluk­kig is dit niet zijn eni­ge claim to fame. We pre­sen­te­ren je een kor­te bio­gra­fie van deze ‘blau­we schicht’.

De ijs­vo­gel is een bescherm­de inheem­se dier­soort. Een opval­len­de ver­schij­ning boven­dien. Met zijn blau­we en oran­je veren kun je het dier goed zien als hij boven het water vliegt, op zoek naar voedsel.

De ijs­vo­gel in Haar­lem e.o.
De vogel kun je in Haar­lem en omstre­ken spot­ten in het Poel­broe­ker­park, de Haar­lem­mer Heem­tuin en in de Amster­dam­se Water­lei­ding­dui­nen. ijs­vo­gels zijn vaak te zien in de buurt van water, voor­al bij rivie­ren en beek­jes. Dus bij zoet, stro­mend water. En dat is logisch, want de vogel leeft van klei­ne vis­jes en water­in­sec­ten. Hij duikt bij­na lood­recht op het water, vist met zijn lan­ge sna­vel wat eten uit het water en vliegt snel weer weg. Als een blauw/oranje flits, ook wel ‘blau­we schicht’ genoemd.

Nes­ten in oever­ran­den en bomen
De ijs­vo­gel bouwt zijn nest in omge­val­len boom­stron­ken langs het water en in oever­ran­den. In deze stei­le, onbe­groei­de rivier­oe­vers graaft de vogel op inge­ni­eu­ze wij­ze een gang. Deze tun­nel is zo’n 30 tot 100 cen­ti­me­ter diep en loopt licht op. Een per­fec­te plek om eie­ren te leg­gen en uit te broe­den: beschut en vlak­bij voed­sel. Dat broe­den doen het man­ne­tje en vrouw­tje trou­wens om beur­ten. Door het aan­leg­gen van ijs­vo­gel­wan­den in Haar­lem helpt Spaar­ne­lan­den ijs­vo­gels aan een vei­li­ge broedplaats.

Drie ijs­vo­gelnes­ten per jaar
De broed­pe­ri­o­de duurt van onge­veer maart tot augus­tus, de eer­ste eie­ren komen vaak half maart uit. Het duurt zo’n acht­tien dagen voor­dat de eie­ren uit­ge­broed zijn. Het gemid­del­de nest bestaat ver­vol­gens uit zeven klei­ne ijs­vo­gels. Ter­wijl zij hun eer­ste ken­nis­ma­king met de wereld heb­ben, zijn papa en mama alweer bezig met het vol­gen­de nest. Meest­al heb­ben ze er drie in een jaar. Druk­be­zet­te vogels dus!

Bedrei­gin­gen en kansen
De groot­ste bedrei­gin­gen voor de ijs­vo­gel zijn een gebrek aan voed­sel of aan broed­plaat­sen. Dat eer­ste ont­staat vaak in stren­ge win­ters: door dicht­ge­vro­ren water kan de vogel niet bij vis­sen en insec­ten. Ook water­ver­vui­ling zorgt voor pro­ble­men. Een ander euvel is beton­nen of ste­nen oevers, waar­door de vogels geen tun­nels kun­nen gra­ven. Ook komen er vrij regel­ma­tig ijs­vo­gels om door­dat ze tegen ramen aan vlie­gen. Hier lees je wat je kunt doen om ijs­vo­gels tij­dens stren­ge win­ters te helpen.

Wat jij kunt doen
Wil je de vogel hel­pen? Bewon­der ‘m aller­eerst op afstand en laat het dier met rust. In de win­ter kun je een wak maken in het ijs, in een gebied waar de vogel voor­komt. Ook omge­val­len bomen laten lig­gen is han­dig. Niet te veel oprui­men dus. Er wor­den soms spe­ci­a­le ijs­vo­gel­wan­den aan­ge­legd, maar dat gebeurt in samen­spraak met de gemeen­ten, Spaar­ne­lan­den en natuurorganisaties.

Vogel gespot?
Heb jij een ijs­vo­gel gezien en was je snel genoeg met je came­ra? Leuk als je de foto plaatst op Inst­agram met #natuur­in­je­stad. Mocht je nog vra­gen heb­ben over de vogel of ande­re flo­ra en fau­na in en om Haar­lem, neem dan con­tact op met ons.