Win­ter­slaap: wat is het pre­cies? Wel­ke die­ren hou­den een win­ter­slaap, wan­neer en wat is het ver­schil met win­ter­rust? Natuur in je Stad ging voor je op onder­zoek uit. Lees snel verder!

Win­ter­slaap
Op zon­dag 22 decem­ber dit jaar start offi­ci­eel de win­ter. De win­ter duurt tot 20 maart 2020. Bin­nen zet­ten we de ver­war­ming wat hoger en drin­ken we war­me cho­co­la­de­melk. Maar hoe zit dat met die­ren in de win­ter? Over het alge­meen is er voor die­ren nu veel min­der voed­sel te vin­den dan in de ande­re sei­zoe­nen. Die­ren die in win­ter­slaap gaan, let­ten goed op tekens uit de natuur. Als de dagen kor­ter wor­den, het voed­sel min­der en de tem­pe­ra­tuur daalt, weten ze dat het tijd is om zich terug te trek­ken. Mooi gere­geld in de natuur!

Voor­de­len
Zoals je eer­der hebt kun­nen lezen op Natuur in je Stad ver­trek­ken veel vogels met de vogel­trek. Ande­re die­ren hou­den een win­ter­slaap in eigen land. In de win­ter gaat het dier in die­pe rust en hij wordt pas weer wak­ker in de len­te. De pre­cie­ze duur van een win­ter­slaap ver­schilt ech­ter per dier. Som­mi­ge sla­pen weken ach­ter elkaar en ande­re die­ren trek­ken zich wel een half jaar terug.

Een win­ter­slaap heeft veel voor­de­len, bijvoorbeeld:

  • Lage hart­slag, lang­za­me adem­ha­ling en een lage lichaams­tem­pe­ra­tuur: het lichaam van die­ren in win­ter­slaap is in die­pe rust.
  • Na een lan­ge tijd van onaf­ge­bro­ken rus­ten zijn deze die­ren in de len­te weer hele­maal opge­la­den en vol energie.
  • Bescher­ming tegen roof­die­ren. Die­ren in win­ter­slaap geven geen lichaams­geur af, ze bewe­gen niet en maken geen enkel geluid. Geen vij­and die ze daar­door kan vin­den. Handig!
  • Jon­ge die­ren wor­den gebo­ren in de len­te, als er weer vol­op voed­sel te vin­den is. Door een win­ter­slaap te hou­den, slaan ze de voed­sel­ar­me peri­o­de over in hun jon­ge jaren en heb­ben ze meer kans om te overleven.

Door een lan­ge win­ter­slaap te hou­den, bespa­ren die­ren veel ener­gie. Ze kun­nen zelfs de hele peri­o­de dat ze sla­pen zon­der eten. En dat halen ze in het voor­jaar weer vol­op in!

Wel­ke die­ren gaan met winterslaap?
Beken­de die­ren die met win­ter­slaap gaan:

  • Mui­zen
  • Egels
  • Vleer­mui­zen
  • Wor­men
  • Wes­pen (de konin­gin) en hommels

Maar wist je dat som­mi­ge rep­tie­len ook graag sla­pen in de win­ter? Denk bij­voor­beeld aan kik­kers. De mees­te amfi­bie­ën sla­pen in de win­ter, omdat ze koud­bloe­dig zijn en dus afhan­ke­lijk van de zon.

Waar sla­pen ze?
De plek waar die­ren hun win­ter­slaap hou­den, ver­schilt per dier. Vleer­mui­zen sla­pen bij­voor­beeld graag, op zijn kop, in hol­tes in wonin­gen. De groe­ne kik­ker ver­stopt zich in de mod­der en een konin­gin­wesp slaapt graag tus­sen hout. Zij is ove­ri­gens de eni­ge wesp die een win­ter­slaap houdt, de rest van de wes­pen­ko­lo­nie sterft in de win­ter. De mees­te die­ren zoe­ken of bou­wen zelf een knus holletje/plekje waar ze in alle rust kun­nen bijslapen.

Win­ter­rust
Hoe zit dat dan met eek­hoorn­tjes en beren; hou­den die ook een win­ter­slaap? Niet echt, zij hou­den een win­ter­rust. Ze trek­ken zich terug op een war­me schuil­plek, maar sla­pen niet de hele win­ter door. Ze rus­ten veel, maar wor­den tus­sen­door ook regel­ma­tig wak­ker om een omme­tje te maken of wat te eten.

Leuk weet­je!
In Euro­pa is de alpen­mar­mot de groot­ste slaap­kop in de win­ter. Zijn win­ter­slaap kan wel zeven tot acht maan­den duren! Het groot­ste dier (2,5 meter hoog) in Euro­pa dat een win­ter­slaap houdt is de brui­ne beer (bron: Edu­ca­tie en School).

Meer lezen over de natuur doe je op www.natuurinjestad.nl! Zelf tips over de natuur in en rond­om Haar­lem? Geef ze aan ons door: info@natuurinjestad.nl.