Haarlem is rijk aan natuur en flora en fauna. Naast de 161.260 inwoners (bron: gemeente Haarlem) zijn er ook flink wat dieren woonachtig in onze mooie stad. In de serie ’Wat leeft er in Haarlem’ licht Natuur in je Stad elke keer één dier uit. Vandaag in de spotlight: de egel!
De egel
Er zijn verhalen dat voorgangers van de huidige egel al 15 miljoen jaar op aarde bestaan. Officieel is de egel een insecteneter. Maar als hij de kans krijgt, eet hij ook slakken, spinnen, duizendpoten, kevers, jonge muizen en kadavers van vogeltjes. Weggegooid fruit, aas en regenwormen? Ook daar is de egel dol op. Egels zijn echte opruimers en onmisbaar in de natuur.
Kenmerkend aan de egel zijn de stekels (ongeveer 7000 stuks). Als er gevaar dreigt, rolt hij zich op tot een stekelig balletje. Knappe vijand die daar niet van schrikt! De egel is ook een beschermde diersoort; je mag hem dus niet houden als huisdier.
Zesde zintuig
Een egel kan niet goed kijken en al zeker niet overdag. Maar hij heeft wel een uniek, zesde zintuig: het orgaan van Jacobson. Dit plekje ligt tussen zijn gehemelte en neusopening. De egel kan hier nieuwe geuren mee ontdekken. Zodra hij een nieuwe geur ruikt, maakt hij schuimend speeksel aan. Als de nieuwe ‘ervaring’ voorbij is, spuugt hij het speeksel vervolgens op zijn rug en maakt hij een soort ‘dans’. Het orgaan wordt zo weer schoongemaakt en is klaar voor het verwerken van nieuwe prikkels.
Woonplaats
Je komt de egel tegen in bosrijke omgevingen, tuinen en parken, maar ook langs de slootkant. Egels leven redelijk dicht in de buurt van mensen. Dat is een voordeel, want: meer voedsel. Maar ook een nadeel, want er liggen altijd bedreigingen als druk verkeer en giftige bestrijdingsmiddelen op de loer. Opgeruimde tuinen zijn voor egels ook geen aantrekkelijke plek.
Een egel is vooral ’s nachts actief, want dan kan hij in alle rust op zoek naar voedsel. Overdag slaapt hij. In de lente, zomer en herfst is de egel wakker en in de winter houdt hij een heerlijk, lange winterslaap. Misschien wel in jouw tuin!
Tips voor de tuin
Want ook in de Haarlemse tuinen leven egels. Dat blijkt wel uit het werk van stichting Egelopvang, die jaarlijks 300 tot 400 egels opvangt in Haarlem en omgeving. Hoe zorg je ervoor dat je van jouw tuin een egelvriendelijke plek maakt?
Tips (bron: www.egelopvanghaarlem.nl):
- Houd deuren van schuurtjes en tuinhuisjes dicht, zodat de egel niet opgesloten kan worden.
- Maak een gaatje in de schutting, zodat egels in en uit de tuin kunnen lopen.
- Let op als je in de herfst het gras maait of de tuin omspit, misschien ligt er wel een egeltje te slapen.
- Plaats een lage bak met vers water in de tuin.
- Laat bladeren en takjes liggen en maak er een grote hoop van: een ideale schuilplek voor egels.
- Strooi wat droge kattenbrokjes rond of koop speciaal egelvoer in de dierenwinkel.
- Plaats een egelhuisje in de tuin.
Egel gevonden?
Gebruik deze handige checklist en kijk of je kunt helpen:
- Snottert, niets of hoest de egel?
- Ligt hij langere tijd erg stil?
- Lijkt de egel verzwakt en onderkoelt?
- Is hij gewond?
- Heeft de egel kale plekken, korstjes of schurft?
- Gaat het om een baby egeltje, zonder moeder?
- Loop hij overdag buiten?
Bel in al deze gevallen, of bij twijfel, met de Egelopvang Haarlem: 06 – 28 94 07 79.
Meer weten
Lees alles over egels en wat je precies kunt doen als je een egel hebt gevonden op de website van de Egelopvang Haarlem.
Artikelen over de natuur, interviews met vrijwilligers, leuke DIY’s én de beste natuuruitjes vind je op www.natuurinjestad.nl!
Wat een uitstekend informatief stuk over de egel. Eén klein puntje: mag de foto van dat witte (reclame-) egeltje overal van de site? Dat is een Afrikaanse soort. De Egelopvang Haarlem e.o. heeft fantastische egelfoto’s. Met groene groet, Titi
Hi Titi, welke bedoel je precies? Die bij de laatste egel-post?