Weet jij welke vissen er in het Spaarne leven? En hoe de visstand is veranderd de afgelopen jaren? Wij vroegen het aan Rob Verburgt, watersysteembeheerder van Rijnland. “Er zijn veel positieve veranderingen.”
Het waterschap Rijnland zorgt voor droge voeten en schoon water. Rob houdt zich er bezig met waterkwaliteit en waterkwantiteit. Hij beschouwt zichzelf als een soort boswachter, maar dan van het water. Als ‘waterboswachter’ weet hij alles van ecologie, vissen en vismigratie. Hij vertelt: “Jarenlang hebben we het water gemanaged met dijken, gemalen en sluizen. Die worden nu steeds vaker heropent.”
Trekroutes van vissen
Maar waarom gebeurt dat? Rob legt uit: “Door rivieren zoals het Spaarne hermetisch af te sluiten door middel van dijken en sluizen, werden trekroutes van vissoorten zoals paling, spiering en zalmachtige ook afgesloten. Pas de laatste decennia zien we dat het zeer slecht gaat met deze trekvissen. Daarom brengen we in steeds meer watersystemen aanpassingen aan waardoor de vis weer kan migreren tussen zoet en zout water.”
Vispassage Spaarndam
Dat gebeurt sinds de zomer van 2020 ook bij het boezemgemaal Spaarndam. Daar is een nieuwe vispassage. “Die passage helpt de paling om van zout naar zoet water te kunnen zwemmen. We hopen dat de spiering ook terug komt, deze vis leeft in zoet en in zout water. Met een camera kijken we mee bij de passage en na corona hopen we er rondleidingen te kunnen geven.”
Schoner water in het Spaarne
Er zijn veel positieve veranderingen voor het Spaarne sinds de jaren ’60. “Vanaf dat moment werd het water gezuiverd”, vertelt Rob. “Tot die tijd werd afvalwater in het Spaarne geloosd. Nu is er een afvalwaterzuivering in de Waarderpolder en in Schalkwijk. We zien dat er sinds die tijd veel vissoorten terugkomen. Je merkt zelf ook dat het water schoner is: je kunt nu wel drie meter in het Spaarne kijken, er is veel meer doorzicht dan vroeger. Vissoorten die sindsdien terug zijn, zijn zeelt en kroeskapers. Er waren voorheen wel al veel brasems en snoekbaarzen, maar in ongezonde hoeveelheden, waardoor er een eenzijdige populatie ontstond. Dat is verbeterd.”
Diversiteit in vissoorten
Door de vispassage en het schonere water is er nu dus meer diversiteit. De vispassage is er pas een paar maanden, maar Rijnland verwacht de volgende vissen meer terug te zien in het Spaarne:
- Harder
- Spiering
- Paling
- Houting
“Die laatste is een zalmachtige, de vis was rond de jaren ‘50 uitgestorven door verontreiniging, maar die verwachten we ook terug in het Spaarne.”
Baars, karper, snoek en meerval
Een aantal vissoorten zie je al in overvloed in de Haarlemse rivier, bijvoorbeeld op plekken waar eendjes worden gevoerd. Rob somt op: “We zien veel veel karperachtigen zoals brasem, kolblei, rietvoorn en blankvoorn. Ook de baars zien we veel, net als de snoek die heeft geprofiteerd van het schone water. Als zichtjager is deze vis afhankelijk van goed zicht. Wist je dat we snoeken van meer dan 1.20 meter lang hebben gespot? Ze hebben gevaarlijke tanden, dus plaag ze niet terwijl je je hand in het water houdt.” Ook de meerval heeft een comeback gemaakt, ze kunnen enorm groot worden. “Deze roofvis was zeldzaam en beschermd en is nu eigenlijk een ‘gewone’ vis. We hebben dus eer van ons werk.” Sinds de jaren 90 zwemmen er ook steeds meer exoten in het Spaarne rond, zoals de zwartbekgrondel en de roofblei.
Wat kun jij doen?
Rob wil maar zeggen dat er onderwater echt een prachtige natuur schuil gaat, misschien wel het grootste natuurgebied in Nederland. En daar kunnen we zelf aan bijdragen. Rob: “Als je een boot hebt, wees dan voorzichtig met aftanken. En sop je boot af met een biologisch afbreekbaar schoonmaakmiddel.” Wees, kortom, zuinig op de natuur en denk aan die mooie wereld onder het wateroppervlak. Daar leeft van alles!
Foto: Rijnland
Geef een reactie