Ter­wijl wij een sjaal omslaan of bij de ver­war­ming gaan zit­ten, moe­ten vis­sen in de win­ter het kou­de water trot­se­ren. Met hun naak­te schub­ben. Hoe doen ze dat? En wat als het gaat vrie­zen? We zoch­ten het voor je uit.

Om met­een maar het geheim van de smid te ont­hul­len: vis­sen pas­sen hun lichaams­tem­pe­ra­tuur aan aan die van het water. Wordt het water kou­der, dan daalt de lichaams­tem­pe­ra­tuur van de vis. We noe­men dit koud­bloe­dig. Voor vis­sen is de kou dus pri­ma te hanteren.

Vis­sen zijn koudbloedig
Het gevolg van de koud­bloe­dig­heid is dat de stof­wis­se­ling van vis­sen ver­traagt. Ze doen niet zoveel in de kou dus, een soort win­ter­slaap light. Hier­door ver­brui­ken ze wei­nig ener­gie en heb­ben ze min­der eten nodig. Veel vis­sen bren­gen de win­ter ook door op die­per gele­gen plek­ken in slo­ten en vij­vers, daar is de water­tem­pe­ra­tuur behoor­lijk con­stant. Zo komen ze de win­ter door in koud water.

Vis­sen in bevro­ren sloten
Maar wat als het vriest? Bevriest de vis dan ook? Nee, geluk­kig niet. Een ijs­laag op het water werkt als iso­la­tie, waar­door het water lang­za­mer dan nor­maal afkoelt. Het wordt pas pro­ble­ma­tisch als er sneeuw op het ijs terecht­komt. Deze sun­block zorgt ervoor dat algen en water­plan­ten niet kun­nen groei­en, en zij fil­te­ren het water door zuur­stof af te schei­den. Dus geen zon = geen zuur­stof voor vis­sen. En geen zuur­stof… tsja.

Lek­ker samen dobberen
Wat veel vis­sen ook doen bij ijs­vor­ming, is samen­scho­len. Offi­ci­eel heet dit win­ter­ag­gre­ga­tie. Niet om elkaar lek­ker warm te hou­den, maar om samen zaken op te los­sen. Omdat hun stof­wis­se­ling lang­za­mer wordt, heb­ben ze min­der ener­gie om bij­voor­beeld te patrouil­le­ren bin­nen hun ter­ri­to­ri­um. Door vei­lig in een groep­je rond te dob­be­ren, bespa­ren ze ener­gie en hou­den ze elkaar vei­lig. Slim hoor.

Win­ter­se vijvertips
Heb jij een vij­ver en is er vorst voor­speld? Een paar vis­vrien­de­lijk tips: maak voor­zich­tig een lucht­gat in het ijs met warm water en/ of houd het water in bewe­ging met een pomp. En voor na de vorst: plant riet of ande­re water­plan­ten met hol­le sten­gels, hier­door kan er altijd zuur­stof in het water komen. In het najaar kun je ook de vij­ver nog die­per maken. Zo cre­ëer je een ‘war­me’ win­ter­schuil­plek voor vissen.

Meer weten over vis­sen, bio­di­ver­si­teit of groen? Volg ons ook op Inst­agram @natuurinjestad.

Dit vind je vast ook leuk